Kopje koffie gezond?

Koffie?

Nederland is een land van koffiedrinkers. Bijna nergens ter wereld wordt zoveel koffie gedronken als bij ons.

Daarom wordt om de zoveel tijd de vraag weer eens gesteld of al die koffie wel zo gezond is.

Na eeuwen van koffiegebruik is daar nog steeds geen eenduidig antwoord op te geven. Resultaten uit verschillende onderzoeken spreken elkaar vaak tegen. Misschien is dat niet zo heel vreemd wanneer je bedenkt dat koffie een bijzonder complex product is, dat bestaat uit honderden verschillende stoffen. Ook de soort koffie, de mate van branden en de manier van het bereiden van de uiteindelijke drank maken dat er veel verschillende soorten koffie met uiteenlopende effecten bestaan.

Cafeïne

Cafeïne is de stof die voor het stimulerende effect van koffie zorgt. Feitelijk zorgt cafeïne er voor dat stofjes met een remmende functie op bepaalde hersencellen minder actief worden. Hierdoor wordt het centrale zenuwstelsel gestimuleerd. Die remmende stofjes zijn vooral actief als wij vermoeid beginnen te worden. Als je dan koffie drinkt kun je wat langer doorgaan. Het gevaar is dat overmatig gebruik van cafeïne tot uitputting leidt en ook de hersenen in de “aan” stand houdt als je wilt gaan slapen.

Cholesterol

Bepaalde stoffen (met name cafestol) in koffie kunnen ook het cholesterolgehalte ongunstig beïnvloeden. Dat blijkt echter sterk af te hangen van de bereidingswijze van het kopje koffie. Bij filterkoffie blijven deze stoffen grotendeels in het filter achter en bij het gebruik van een espressomachine is de contacttijd van de gemalen koffie met het water te kort om veel van die stoffen in oplossing te brengen. Het blijkt vooral door het koken van de koffie, zoals bij Turkse koffie of het gebruik van een ouderwetse percolator te leiden tot ongezonde gehaltes cafestol.

Diabetes

Uit diverse onderzoeken blijkt dat het risico op diabetes type 2 enigszins verlaagd wordt door regelmatig koffie te drinken. Dit geldt ook voor cafeïnevrije koffie, maar wel in iets mindere mate. Eerder was juist gebleken dat de glucosetolerantie negatief beïnvloed wordt direct na inname van cafeïnehoudende koffie. Daarnaast heeft cafeïne ook een bloeddrukverhogend effect. Hoe op langere termijn het diabetes type 2 risico dan juist afneemt is nog niet geheel duidelijk.

Naast cafeine bevat koffie veel polyfenolen, waarvan vele een uitgesproken antioxidant werking hebben. Door het branden worden veel van die stoffen geïnactiveerd of omgezet in andere stoffen.

Hart en vaten

Uit recent Japans onderzoek blijkt dat bepaalde van die polyfenolen kunnen zorgen voor een gunstig effect van koffie op de functie van de vaatwanden. Het blijkt namelijk in een aantal gevallen de flow mediated dilation (FMD) oftewel de doorstromings afhankelijke vaatverwijding te verbeteren. Deze FMD is een belangrijke voorspeller van het risico op hart- en vaatproblemen. Gezonde voeding, met name een mediterraan dieet, heeft ook een gunstig effect op de FMD.

De Japanners vonden dat met name het gehalte aan chlorogeenzuren in koffie bepalend was voor het gunstige effect op de FMD. Bij intensief branden worden veel van deze chlorogeenzuren echter omgezet in hydroxyhydroquinon (HHQ), wat juist een ongunstig effect heeft op de FMD.

Ook vonden ze dat Robusta koffie meer van de gunstige chlorogeenzuren bevat dan de Arabica koffie. Verder bleek koffie gezet van fijngemalen bonen te leiden tot een hoger gehalte aan chlorogeenzuren in de koffie. Voor de bloedvaten is het daarom van belang om als wij koffie drinken het liefst te kiezen voor niet te diep gebrande koffie, het liefst Robusta koffie en van fijne maling. Verder geldt voor koffie hetzelfde als voor andere genotsmiddelen: alles met mate. Als je op deze manier koffie drinkt kun je met een gerust (en gezond) hart genieten van een lekker bakje!

Geplaatst in Gezondheid